PM Vishwakarma yojana 2025|महिलांना मिळणार मोफत शिलाई मशीन २०२५|free shilai machine yojana

Table of Contents

PM Vishwakarma yojana 2025
महिलांना मिळणार मोफत शिलाई मशीन २०२५

“एक शिक्षित व आत्मनिर्भर महिला संपूर्ण समाज बदलू शकते.”

याच विचारातून भारत सरकार आणि विविध राज्य सरकारांनी महिलांसाठी विविध योजना सुरू केल्या आहेत. त्यातीलच एक महत्त्वाची योजना म्हणजे फ्री शिवणयंत्र योजना. या योजनेतून महिलांना मोफत शिवणयंत्र (Silai Machine) दिले जाते जेणेकरून त्या स्वतःचा व्यवसाय सुरू करून आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होऊ शकतील.भारतामध्ये महिलांचे आर्थिक सशक्तीकरण हे देशाच्या विकासासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ग्रामीण आणि शहरी भागातील अनेक महिला कौशल्य असूनही आर्थिकदृष्ट्या परावलंबी राहतात. हे चित्र बदलण्यासाठी केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारांनी विविध योजना राबविल्या आहेत. त्यापैकी एक प्रभावी योजना म्हणजे फ्री शिवणयंत्र योजना (Free Silai Machine Yojana).

ही योजना महिलांना मोफत शिवणयंत्र प्रदान करून त्यांना घरबसल्या रोजगार मिळवून देण्याचे कार्य करते. यामुळे महिला आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होतात आणि आपल्या कौशल्याचा उपयोग करून स्वतःचा उद्योग सुरू करतात.


या योजनेची सुरुवात केंद्र सरकारने काही वर्षांपूर्वी केली होती. सुरुवातीला काही राज्यांमध्ये पायलट प्रोजेक्ट स्वरूपात ही योजना राबवण्यात आली. त्यानंतर या योजनेचा विस्तार महाराष्ट्र, गुजरात, मध्यप्रदेश, उत्तरप्रदेश, हरियाणा, तामिळनाडू, राजस्थान आणि बिहार या राज्यांमध्ये करण्यात आला.

महिलांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे आणि त्यांना स्वरोजगारासाठी प्रोत्साहित करणे हेच या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.

ही योजना घराबाहेर जाऊ न शकणाऱ्या महिलांसाठी, ग्रामीण भागातील गृहिणींसाठी, विधवा किंवा एकट्या महिला, आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील महिला, तसेच शहरी गरीब महिलांसाठी फायदेशीर ठरते. त्यांना घरबसल्या शिवणकामाचे साधन मिळते आणि काम करून महिन्याला ₹5000 ते ₹15000 पर्यंत उत्पन्न कमावता येते.

PM Vishwakarma yojana 2025

फक्त शिवणयंत्र देणे हेच या योजनेचे एकमेव उद्दिष्ट नाही, तर महिलांना त्या यंत्राचा योग्य उपयोग कसा करता येईल याचे प्रशिक्षण देखील मोफत दिले जाते.

  1. मशीन वापरण्याची पद्धत
  2. कापड मोजणी व कटिंग
  3. ब्लाउज, पायजमा, शर्ट, कुर्ता इ. शिवणे
  4. डिझायनिंग आणि सजावट
  5. व्यवसाय सुरू करताना आवश्यक बाबी
वैशिष्ट्यमाहिती
योजना नावफ्री शिवणयंत्र योजना (Free Silai Machine Yojana)
प्रमुख उद्दिष्टमहिलांना स्वरोजगार मिळवून देणे
लाभार्थी20 ते 40 वर्षांतील महिला
मशीन प्रकारपायडल / हँड ऑपरेटेड किंवा इलेक्ट्रिक
देणारी संस्थामहिला व बालविकास मंत्रालय / राज्य सरकार
प्रशिक्षणमोफत प्रशिक्षण सुविधा
अर्ज पद्धतऑनलाईन आणि ऑफलाईन दोन्ही
  1. महाराष्ट्रात ५०,००० हून अधिक महिलांना मोफत शिवणयंत्र
  2. गुजरातमध्ये ३०,०००+
  3. उत्तरप्रदेशात ७०,०००+
  4. संपूर्ण भारतात ५ लाखांहून अधिक महिलांनी योजनेचा लाभ घेतला

ही योजना केंद्र सरकारच्या महिला आणि बालविकास मंत्रालयामार्फत राबविली जाते. Atmanirbhar Bharat Abhiyan अंतर्गतही ही योजना महत्त्वपूर्ण मानली जाते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या संकल्पनेनुसार, घराघरात उद्योग सुरू करणे हे या योजनेचे प्रमुख लक्ष्य आहे.


या योजनेत अनेक राज्य सरकारे आपापल्या स्तरावर निधी उपलब्ध करून देतात. खाली काही उदाहरणे दिली आहेत:

राज्यलाभार्थी संख्या (2024 पर्यंत)विशेष उपक्रम
महाराष्ट्र68,000+महिला आर्थिक विकास महामंडळ मार्फत
गुजरात45,000+प्रशिक्षण केंद्रांशी संलग्नता
हरियाणा60,000+महिला मंडळाच्या माध्यमातून
राजस्थान70,000+शिवणयंत्र शिबिरे दर तीन महिने
तामिळनाडू50,000+CSR सहकार्य

शिवणकाम हा एक असा व्यवसाय आहे की ज्यात कमी गुंतवणूक, उच्च नफा आणि सातत्यपूर्ण मागणी असते. या योजनेच्या माध्यमातून महिला खासगी ग्राहकांसाठी, स्थानिक शाळा-कॉलेजसाठी, समाज मंडळासाठी, लग्नकार्यासाठी कपडे शिवण्याचे काम करू शकतात.

  1. शालेय गणवेश
  2. ब्लाउज / पंजाबी ड्रेस
  3. पायजमा / कुर्ता / शर्ट
  4. वास्त्र डिझायनिंग (साडी फॉल, पीको, लेस)
  5. मास्क, बॅग शिवणे
  6. सण, लग्नाच्या ड्रेसचे अल्टरेशन

PM Vishwakarma yojana 2025

क्र.कागदपत्र
1आधार कार्ड
2रहिवासी प्रमाणपत्र
3उत्पन्न प्रमाणपत्र
4जातीचा दाखला (जर लागू असेल तर)
5फोटो – 2 प्रती
6बँक पासबुक झेरॉक्स
7मोबाईल नंबर व ईमेल

  • ऑनलाईन पोर्टलवर लाभार्थ्यांची पारदर्शक नोंदणी
  • आधार लिंकिंग व OTP तपासणी
  • लाभार्थ्यांना SMS अलर्ट
  • मशीन मिळाल्यानंतर 6 महिन्यांनी फॉलोअप
  • प्रशिक्षण पूर्ण केल्यावर प्रमाणपत्र

1. मी शहरी भागात राहते, तरी मला मशीन मिळू शकते का?

होय, फक्त ग्रामीणच नव्हे तर शहरी गरीब महिलाही पात्र असतात.

2. मी शिक्षण कमी घेतले आहे, तरी चालेल का?

हो, शिक्षण निकष नाही. केवळ वय आणि उत्पन्न निकष महत्त्वाचे आहेत.

3.प्रशिक्षण कोठे होते?

स्थानिक महिला व बालविकास कार्यालय, महाविद्यालये किंवा NGO संस्थांमध्ये.

4. मशीन खराब झाल्यास दुरुस्ती कोण करेल?

प्रथम तीन महिन्यांमध्ये मशीनमधील दोष असल्यास विक्रेता किंवा संस्था दुरुस्ती करते.

5. मी आधीच टेलरिंग करते, तरीही मला मशीन मिळेल का?

हो, जर आपल्याकडे स्वतःचे मशीन नसेल आणि आपण गरजू असाल तर लाभ मिळू शकतो.

PM Vishwakarma yojana 2025

विभागमहिला बालविकास मंत्रालय
वेबसाइटhttps://wcd.nic.in
टोल फ्री नंबर181 / 1091
स्थानिक संपर्कपंचायत समिती / नगरपालिका कार्यालय / CSC केंद्र

1. माहितीचा अभाव

काही महिलांना या योजनेची माहितीच नसते. त्यामुळे गरजू महिलांपर्यंत ती पोहोचत नाही.

2. भ्रष्टाचार

काही ठिकाणी मध्यस्थ किंवा स्थानिक राजकीय व्यक्ती लाभार्थी निवडीत हस्तक्षेप करतात.

3. प्रशिक्षणाचा अभाव

शिवणयंत्र मिळाले तरी अनेकांना योग्य प्रशिक्षण मिळत नाही.

4. वापराची सवय नाही

काही महिलांना मशीनचा पुरेसा उपयोग करता येत नाही, त्यामुळे ती कोपऱ्यात पडून राहते.


  1. प्रत्येक ग्रामपंचायतीमध्ये माहिती केंद्र
  2. मोफत शिवणकला शिबीरांचे आयोजन
  3. NGO किंवा स्थानिक स्वयंसेवी संस्थांची मदत
  4. पारदर्शक अर्ज प्रक्रिया – ऑनलाईन पोर्टल
  5. उत्पन्न मॉनिटरिंग – लाभार्थी यशस्वी झाल्याची माहिती गोळा करणे
  1. Women SHG Stitching Units
  2. ग्रामीण वस्त्र उद्योग विकास
  3. फॅशन डिझायनिंग प्रशिक्षण
  4. पॉकेट फ्रेंडली ऑनलाईन विक्री ॅप्ससह संलग्नता

🔸 योजना अर्ज कसा करावा ?

ऑनलाइन पद्धत:

  1. https://india.gov.in किंवा राज्य शासनाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
  2. “Free Silai Machine Yojana” सर्च करा.
  3. अर्ज फॉर्म भरून आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
  4. अर्ज जमा करून प्रिंट काढा.

ऑफलाइन पद्धत:

  1. ग्रामपंचायत कार्यालय
  2. महिला बालविकास विभाग
  3. नगरपालिका / महानगरपालिका कार्यालय
  4. CSC केंद्र

फ्री शिवणयंत्र योजना ही एक अद्वितीय उपक्रम आहे जो केवळ शिवणकामापुरता मर्यादित नाही. ही योजना महिलांना स्वतंत्र, सक्षम आणि आत्मनिर्भर बनवते. ग्रामीण भागातील महिला रोजगारक्षम झाल्यास संपूर्ण देशाचा आर्थिक पाया अधिक बळकट होईल.फ्री शिवणयंत्र योजना ही केवळ एक योजना नाही, तर महिलांच्या हातात आत्मनिर्भरतेचं साधन आहे. प्रत्येक महिला ही आपल्या कुटुंबाच्या आणि समाजाच्या विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावत असते. जर तिला योग्य साधने आणि प्रशिक्षण दिले गेले, तर ती संपूर्ण देशाला बदलू शकते.

फ्री शिवणयंत्र योजना ही खालील योजनांशी जोडलेली असते:

  1. मुद्रा कर्ज योजना – मशीन घेतल्यानंतर व्यवसाय वाढवण्यासाठी बिनव्याजी कर्ज
  2. UDYAM नोंदणी – सूक्ष्म उद्योग नोंदवता येतो
  3. PMKVY (Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana) – कौशल्य प्रशिक्षण

Stand-Up India – महिलांसाठी उद्योग उभारणारी योजना

आणखी नवीन योजनेसाठी येथे क्लीक करा.https://hkkadam.com/wp-admin/post.php?post=748&action=edit